انواع پیچ در کابینت‌سازی ایران | تفاوت پیچ MDF و خودکار

مقدمه

در صنعت کابینت‌سازی ایران، انتخاب نوع پیچ نقش مهمی در دوام و کیفیت سازه دارد. بسیاری از نصاب‌ها و حتی فروشندگان، تفاوت میان پیچ MDF، پیچ درای‌وال (Drywall) و پیچ‌های استاندارد Chipboard را نمی‌دانند و معمولاً همه را با نام «پیچ MDF مشکی» می‌شناسند. در واقع، بیشتر پیچ‌هایی که در بازار ایران به‌کار می‌روند، Drywall با پوشش فسفاته مشکی هستند که ویژگی‌های متفاوتی از پیچ‌های MDF واقعی دارند.
در این مقاله، تیم نوژان با تکیه بر تجربه‌ی فنی در حوزه‌ی طراحی و ساخت کابینت، به بررسی دقیق انواع پیچ‌های مورد استفاده در ایران، تفاوت‌های آن‌ها، سایزبندی صحیح و نکات اجرایی کاربردی می‌پردازد.

خانواده پیچ‌های رایج در کابینت‌سازی ایران

پیچ خودکار - Self-Tapping Screw

کاربرد: نصب یراق‌آلات سبک (ریل، دستگیره، پایه) روی چوب/نئوپان.
مشخصه: رزوه درشت، نوک تیز؛ روی چوب نرم غالباً بدون پیش‌سوراخ.
سایزهای پرمصرف: طول‌های ۱۶، ۲۵، ۳۰، ۴۰، ۵۰ با قطرهای ۳.۵ یا ۴.۲ (بسته به برند/مدل).

«پیچ MDF» بازار ایران - Drywall مشکی (Black Phosphate)

نام بین‌المللی: Drywall Screw (اغلب سر خزینه‌ای پهن Bugle، سری چهارسو Phillips PH2)
واقعیت بازار: رایج‌ترین چیزی که به نام «پیچ MDF مشکی» فروخته می‌شود، Drywall است.
کاربرد: بیشتر برای اتصال صفحات MDF و نئوپان در ساخت بدنه و طبقات کابینت استفاده می‌شود.
مشخصه: رزوه نسبتاً درشت، پوشش Black Phosphate، قیمت و دسترسی مناسب.
نمونه سایزهای پرکاربرد (متریک واقعی روی بسته):
۳.۵×۱۶، ۳.۵×۲۵، ۳.۵×۳۰، ۴.۲×۴۰، ۴.۲×۵۰
(در گفتار بازار: ۱۶×۳، ۲۵×۳، ۳۰×۳، ۴۰×۴، ۵۰×۴)
نکته اجرایی در MDF: پیش‌سوراخ الزامی (برای ۳.۵ → مته ۲.۵–۲.۸ / برای ۴.۲ → مته ۳.۲–۳.۵).

پیچ ام دی اف استاندارد جهانی - Chipboard/MDF Screw (DIN 7505)

کاربرد جهانی: اتصال MDF/نئوپان با درگیری یکنواخت‌تر از Drywall.
مشخصه: رزوه ریز و فشرده، برخی مدل‌ها با نوک برنده (Cut Tip/Self-Drilling)؛ در بسیاری برندها سری چهارسو Pozi PZ2 (لغزش کمتر از PH).
پوشش‌های مرسوم: زینک سفید/زرد، نیکل/کروم (نه مشکی).
در ایران: موجودی محدود و گران‌تر از Drywall؛ بیشتر در پروژه‌های حرفه‌ای/صادراتی.

سایزبندی رایج ایران و معادل بین‌المللی (قطر × طول)

جدول تطبیقی گفتار بازار ↔ سایز واقعی + مته پیشنهادی

گفتار بازار	سایز واقعی روی بسته	کاربرد نمونه	مته پیش‌سوراخ پیشنهادی
۱۶×۳	۱۶×۳.۵	یراق سبک، فواصل کوتاه	۲.۵–۲.۸
۲۵×۳	۲۵×۳.۵	اتصال دو قطعه نازک MDF/نئوپان	۲.۵–۲.۸
۳۰×۳	۳۰×۳.۵	اتصال بدنه با درگیری کمی عمیق‌تر	۲.۵–۲.۸
۴۰×۴	۴.۲×۴۰	قطعات ضخیم‌تر/دو لایه MDF	۳.۲–۳.۵
۵۰×۴	۴.۲×۵۰	اتصالات عمیق/پایه‌ها (گشتاور دقیق)	۳.۲–۳.۵

توصیه خرید: همیشه لیبل کارتن/بسته را ببین یا با کولیس قطر را اندازه بگیر؛ «۳» معمولاً ۳.۵ و «۴» معمولاً ۴.۲ است.

جنس و روکش در بازار ایران

جنس پایه

فولاد کربنی (Carbon Steel): رایج؛ پس از فورج، سخت‌کاری سطحی می‌شود.
استنلس A2/A4: کمیاب و گران؛ برای محیط‌های مرطوب/پروژه‌های خاص.

روکش‌ها و ویژگی‌ها

روکش	ظاهر	مقاومت خوردگی	هزینه	کاربرد
Black Phosphate (فسفاته مشکی)	مشکی مات	متوسط	پایین	رایج‌ترین در ایران؛ هماهنگ با یراق مشکی
Zinc White (زینک سفید)	نقره‌ای	متوسط	متوسط	فضاهای خشک/یراق فلزی
Zinc Yellow (زینک زرد)	طلایی	بالا	کمی بالاتر	نزدیک رطوبت (سینک/حمام)
Nickel/Chrome	براق	بالا	بالا	نما/اتصالات نمایان

چرا فسفاته مشکی محبوب است؟ قیمت مناسب، ظاهر هماهنگ، بازتاب کمتر نور داخل کابینت.

جمع‌بندی نوژان

در بازار ایران، پیچ‌هایی که در کابینت‌سازی استفاده می‌شوند اغلب همان پیچ‌های Drywall مشکی فسفاته هستند که به‌صورت عمومی «پیچ MDF» نامیده می‌شوند؛ در حالی‌که از نظر طراحی رزوه و جنس پوشش با پیچ‌های Chipboard استاندارد اروپایی (DIN 7505) تفاوت دارند.
برای اتصالات اصلی MDF، پیچ چیپ‌بورد با رزوه‌ی فشرده و پوشش زینک زرد یا سفید انتخابی حرفه‌ای‌تر است، اما Drywall مشکی نیز در صورت رعایت پیش‌سوراخ دقیق و گشتاور مناسب عملکرد قابل قبولی دارد.
هدف نوژان از گردآوری این مطلب، ارائه‌ی مرجعی فنی و دقیق برای شناخت انواع پیچ‌های رایج در صنعت کابینت‌سازی ایران است تا انتخاب‌ها آگاهانه‌تر و نتیجه‌ی کار باکیفیت‌تر باشد.

اگر به صنعت کابینت سازی و MDF هم علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی زیر را بخوانید